Odes aan het leven

Ik kwam hierop toen ik een coveruitvoering van Spirit in the Sky bij het televisieprogramma Matthijs gaat door zag. Het origineel is van Norman Greenbaum, die het in een kwartiertje schreef nadat hij Porter Wagoner (een Amerikaanse countryster) een gospelnummer zag zingen en dacht: dat kan ik ook. De inhoud van het lied is eenvoudig na te vertellen: leef een goed leven, dan heb je Jezus als vriend en die kan je bij de ‘spirit in the sky’ aanbevelen, ofwel: leef goed, dan kom je in de hemel. Nu was het origineel al een vreemde mix van hardrock en gospel, maar bij Matthijs gaat door speelden Barry Hay, JB Meijers en Danny Vera het met een mariachi-band, waardoor het opeens enorm ging swingen. Dit om aan te sluiten bij de Mexicaanse versie van Allerzielen, de Dias de los Muertos. Het lied is geen loodzware herdenking, maar een viering van al het moois wat het leven te geven heeft; de dood is daar een integraal onderdeel van.

Daarmee kom ik bij And When I Die, bekend geworden door de band Blood, Sweat & Tears. Ook zij zien de dood als onderdeel van het leven, wat vooral in het refrein tot uiting komt: “And when I die / And when I’m gone / There will be one child born, in this world / To carry on”. Het ene leven eindigt, maar het andere leven begint. Het is een cirkel van leven en dood, waarmee de wereld blijft doordraaien. De dood hoort erbij, maar laten we tot die tijd van het leven genieten en het leven vieren, zo interpreteer ik het.

Het leven vieren, dat zingen ook Diggy Dex en JW Roy in hun lied Treur Niet (Ode aan het Leven). Diggy Dex zei over dit nummer: “Als mijn tijd komt wil ik aan mijn nabestaanden meegeven dat ze het leven maximaal moeten vieren, in voor- en tegenspoed. En treur niet om mij, want ik heb gedaan wat ik wilde doen.” In het lied beschrijft hij zijn leven, vanuit de gedachte: wat zou je eigenlijk zeggen over je eigen leven als je terugkijkt? En als je tevreden terugkijkt, het maximale uit je leven hebt gehaald, waarom zou je dan niet proosten op het leven? Het is een andere kijk op de dood, die misschien ook wel oproept om na te denken over ons leven op dit moment. Zijn we tevreden met hoe het nu gaat?

In dit rijtje hoort ook Go Like Elijah van Chi Coltrane thuis, een lied dat een radicaal ander idee over de dood neerzet. In het lied wordt er een enorme bak met energie over de luisteraar uitgestort en de inhoud is ook bijzonder: de ik in het lied wil gaan als Elia. Daarmee wordt natuurlijk aan de profeet Elia gerefereerd, die volgens 2 Koningen 2:11 op een wel heel bijzondere wijze stierf: “En terwijl ze liepen te praten, werden ze [Elia en Elisa] plotseling uit elkaar gedreven door een wagen van vuur, met paarden van vuur ervoor, en Elia werd in een stormwind meegevoerd naar de hemel.” Je kunt je er haast geen voorstelling van maken, maar de beelden tonen enorm veel kracht. Vuur, wind, een wagen van vuur: het moet overrompelend zijn. Als de ik zo’n dood wil, mag het niet onopgemerkt blijven; liever met een knal eruit dan stil sterven, en ook liever niet alle clichés die met begrafenissen samenhangen, zoals huilende mensen in de regen en grafstenen. Chi Coltrane zelf zei dat ze met het lied hoop wilde bieden.

Ik vind het mooie aan al deze nummers dat ze de dood als integraal onderdeel met het leven verbinden. Er wordt ruimte geboden om te treuren om degenen die ons ontvallen, maar tegelijk geven ze ook hoop en laten ze zien dat we niet moeten vergeten het leven te vieren en te genieten van iedere dag die God ons geeft.