Papa – Stef Bos
Je ouders zijn de belangrijkste personen in je leven: ze maken je tot wie je bent. Dat besef had Stef Bos ook, en hij schreef daarom voor zijn vader het lied Papa.
In dit lied laat hij zien in welke opzichten hij op zijn vader is gaan lijken. Dat is niet enkel in uiterlijk zo; ook in zijn gedrag merkt Stef Bos dat hij de dingen doet zoals zijn vader. Mooi in het eerste couplet is daarbij de constatering dat ze allebei hun rust hebben gevonden; ze berusten in wie en hoe ze zijn.
Daarin blijkt echter ook de moeite die nodig is om te worden wie je bent. Het is haast onontkoombaar om je af te zetten tegen je ouders, om zo je eigen identiteit te kunnen vormen. Dit is mooi verwoord in de regels “Jij hebt jouw ideeën / Ik heb mijn ideeën / En we zwerven in gedachten / Maar we komen altijd thuis”. Je kunt erg van elkaar verschillen, sterk van mening verschillen en het hartstochtelijk oneens zijn, maar uiteindelijk blijf je een kind van je ouders en kom je dus ook niet helemaal van ze los; je draagt ze in je.
Hier is een mooie analogie naar God als vader te maken. Want hoewel we allemaal in Zijn evenbeeld geschapen zijn, verschillen we ook sterk van elkaar. Tegelijkertijd zijn we, ondanks onze verschillen, allemaal Gods kinderen. We kunnen dat wat we van Hem hebben meegekregen, onze talenten, benutten om te worden wie we zijn en om daardoor in Zijn gedachte handelen.
We hoeven onszelf in dit proces niet bewust te zijn van wat onze ouders zouden willen: “En misschien ben ik geworden / Wat jij helemaal niet wou”. Iedereen heeft verwachtingen, die vaak niet zo uitkomen als we zouden willen of dachten. Maar ook dat maakt niet uit; uiteindelijk wil iedere ouder enkel dat zijn of haar kind gelukkig is. Het leven hangt vaak van toevalligheden aan elkaar, waardoor niet precies te voorspellen is hoe het leven zal lopen, maar uiteindelijk komt iedereen op zijn of haar plaats terecht – zelfs als die niet helemaal zo is als je zelf of je ouders hadden gedacht.
In het laatste couplet komt het grootste verschil tussen Stef Bos en zijn vader ter sprake: de religie. Stef Bos heeft de tekst in de laatste jaren aangepast, omdat hij niet meer zo stellig is in het afzweren van religie als vroeger. Desalniettemin komt hier wel iets essentieels ter sprake: de scheiding door de dood. Stef Bos schreef het nummer toen zijn vader kanker had, en in deze regels klinkt ook iets van die angst om een dierbare te verliezen door – het kan immers erg eenzaam zijn als een vaste waarde in je leven wegvalt.
Het hele lied leidt tot de laatste zin, de conclusie en essentie van het lied: “Maar papa / Ik hou steeds meer van jou”. Voor Stef Bos ging het hierom, het lied was nodig om deze woorden te kunnen zeggen. Toch is de eerdere constatering dat ze steeds meer op elkaar lijken niet onbelangrijk: de twee horen bij elkaar. Als je immers ziet dat je niet zo anders bent als je denkt, is dat een stap naar het liefhebben van elkaar. Juist de overeenkomsten treden dan naar voren, in plaats van alle verschillen die er zijn. En in die overeenkomsten ligt de sleutel tot het liefhebben, of om het Bijbels te zeggen, het eren van je vader en moeder.
Chris Flinterman is Researchmasterstudent Duitse literatuur aan de Universiteit Leiden. Daarnaast zelfbenoemd muziekprofessor met een erg brede smaak: van ABBA tot ZZ Top en alles wat daartussen ligt. Op Twitter te volgen als: @CFlinterman. Blogt verder op 33.45fm over oude rock ‘n roll.
