Imagine – John Lennon
Volgens Phil Spector, producer van het lied, was het een soort volkslied, volgens John Lennon zelf in principe een communistisch manifest. Zeker is dat Imagine een mooie melodie met een goede tekst combineert. Een analyse van wat sommigen de ultieme vredeshymne noemen.
Het lied begint met een, zeker voor christelijke begrippen, niet geheel omstreden oproep: beeld je eens in dat er geen hemel en geen hel bestaan, dat er boven ons enkel lucht is en verder niets. Dat lijkt in eerste instantie geheel tegen het geloof in te gaan, want als er alleen maar lucht boven ons is, waar is God dan gebleven? In de tweede strofe gaat Lennon zelfs verder, daar roept hij op om te bedenken dat er zelfs geen religie bestaat. Pure blasfemie?
Nou, nee. De regels die eraan voorafgaan vragen namelijk om te bedenken dat er geen landen zijn, en, belangrijker: “Nothing to kill or die for”. Het gaat hier niet om religie als geloof, maar fundamentalisme, waardoor mensen op grond van hun geloof ten strijde trekken, net als dat ze op grond van nationalisme voor hun land een oorlog zouden voeren.
Maar hoe moet die oproep “Imagine there’s no heaven” dan gezien worden? Volgens mij gaat het hier niet zozeer om het verwerpen van alle religieuze ideeën, maar om het verwerpen van een idee dat mensen in categorieën verdeeld kunnen worden, bijvoorbeeld in ‘goed’ en ‘slecht’. Immers, als een deel van de mensen naar de hemel gaat en een ander deel naar de hel, betekent dat dat er mensen zijn die beter zijn dan anderen. Oftewel: niet iedereen is gelijkwaardig, een idee die voor John Lennon de basis is voor de vrede.
Uit dit idee van gelijkheid springt ook de idee dat er geen bezittingen zijn voort: zonder bezit bestaat er immers ook geen jaloezie om wat een ander heeft. Daarmee sluit dit deel van de tekst niet alleen aan bij het tiende gebod, maar ook bij de beschrijving van het leven van de eerste gemeente (Handelingen 2:43 en verder). Geen bezittingen betekent gelijkheid, waardoor iedereen gelijkwaardig samenleeft: de “brotherhood of man”, zoals John Lennon het noemt.
Het lied, maar vooral het refrein spreekt een wens uit die vandaag nog net zo actueel is als toen het in 1971 op single verscheen: het lijkt een idealistisch beeld van een dromer dat niet waar kan worden, maar als iedereen samenkomt en zich voor dit doel inzet, kan het ooit waar worden. Of om het met een andere tekst van John Lennon te zeggen: Give peace a chance!
Chris Flinterman is Researchmasterstudent Duitse literatuur aan de Universiteit Leiden. Daarnaast zelfbenoemd muziekprofessor met een erg brede smaak: van ABBA tot ZZ Top en alles wat daartussen ligt. Op Twitter te volgen als: @CFlinterman. Blogt verder op 33.45fm over oude rock ‘n roll.
