Als vluchten niet meer kan

Ik denk dat iedereen het weleens voelt: de machteloosheid als er weer ergens een natuurramp plaatsvindt, een aanslag wordt gepleegd, of als je gewoon bedenkt hoeveel problemen er nog onopgelost zijn. Machteloos, omdat je uiteraard al die problemen wel wilt oplossen, maar het simpelweg niet gaat, omdat het voor één enkele persoon te veel is. En ja, dan wil je vluchten. Ik tenminste wel. De ogen sluiten en me ergens verstoppen, weg van de nooit aflatende stroom aan negatieve berichten.

Maar Annie M.G. Schmidt confronteert ons met die problemen in haar lied Vluchten kan niet meer. Op een bepaald moment is er geen plaats meer om naartoe te vluchten, want de problemen achtervolgen je. Waar zou je immers heen kunnen, als de ene optie veiligheidsraadvergaderingslanden zijn, waar de problemen zijn die je wilt vermijden, en de andere optie toeristenstranden vol mensen zijn, waar je je niet kunt verstoppen. Goed, er is dan toch nog de ruimte? Maar nee, want zelfs de maan en Venus zijn geen opties meer; ook daar ben je niet alleen. En intussen raast de wereld door, en zingt op aarde de laatste vogel in de laatste lente.

Een nogal deprimerend beeld, maar we proberen wederom te vluchten, ook al weten we dat het geen zin heeft: vluchten lost die problemen immers niet op. We blijven dus thuis en vluchten dan maar in iets anders. We overladen onszelf met werk, om maar geen tijd te hebben om over die problemen na te denken. We proberen nieuwe manieren uit om de wereld te vergeten, denken dat we het door die middelen, zoals heroïne, beter aankunnen. We houden ons vast aan onze materiele zaken, onze status, en hopen zo de storm te overleven. Maar het is allemaal schijn: we vluchten, maar de problemen op deze wereld worden er niet door opgelost. Tot alle muziek die overblijft die supersonische boem is. Maar ja, dan is het te laat…

Is er dan helemaal geen hoop meer? Jawel. In plaats van te vluchten kunnen we schuilen. Onze ogen niet sluiten, maar erop vertrouwen dat het goed komt. Ons inzetten voor die betere wereld, een eigen alternatiefje maken. Een veilige haven, waar we ons kunnen terugtrekken van de wereld als het nodig is, kunnen schuilen, maar vooral waarvandaan we de wereld beter kunnen maken. Een klein vlekje op die aarde waar het wel goed is, waar geen problemen zijn.

Als de nood het hoogst is, is de redding nabij, zo zegt het spreekwoord. Volgens mij moeten we daarom ook niet vluchten, maar elkaar steunen. Zorgen dat we bij elkaar en bij God kunnen schuilen. En zo de wereld, iedere dag, door kleine dingen een beetje beter te maken.

M’n liefje, m’n liefje, wat wil je nog meer?

Chris Flinterman is Researchmasterstudent Duitse literatuur aan de Universiteit Leiden. Daarnaast zelfbenoemd muziekprofessor met een erg brede smaak: van ABBA tot ZZ Top en alles wat daartussen ligt. Op Twitter te volgen als: @CFlinterman. Blogt verder op 33.45fm over oude rock ‘n roll.